ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Güç ve Altyapı Genel Lider Yardımcılığı, 2023 seçimlerinden sonra iktidara gelmeleri halinde güç alanında atacakları adımlara dair siyasetlerini tamamladı.
CHP’nin güç siyasetleri altı ana prensip, altı tema, altı bölüm ve 16 projeye dayandırıldı. 2050 yılı için sıfır emisyon maksadıyla yola çıkan partinin atacağı adımlar ortasında İklim Bankası’nın kurulması, yeni kömür santrallerinin yapılmaması, 7 yılda 56 GW gücünde yenilenebilir güç yatırımının yapılması üzere çok sayıda proje yer aldı.
2050 İÇİN NE SIFIR EMİSYON HEDEFİ
CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın’a nazaran, AK Parti iktidarının güç alanında uyguladığı siyasetler nedeniyle hem güç üreticileri hem hane halkı hem de endüstrici ve esnaf için sürdürülebilir olmayan, güç faturalarının ödenmesinde zorlanılan bir güç gerçeği yaratıldı.
CHP’nin elektrik sistemlerine bakış açısının, enerjinin-elektriğin ucuzlaması, iktisadın karbonsuzlaşması ve 2050 net sıfır emisyon amaçlarına ulaşılmasının temel ögelerine dayandığını belirten Akın’a nazaran iktidara geldikleri takdirde yenilenebilir güç kaynaklarından elektrik üretiminde çok sayıda adım atılacak, güneş, rüzgâr ve başka düşük karbonlu teknolojilere dair de yatırımlar yapılacak.
ALTI ANA UNSUR, ALTI TEMA, ALTI DAL VE ALTI YENİ KURUM
CHP’nin iktidar olduğu takdirde uygulayacağı güç siyasetlerinin temelinde altı ana unsur belirlendi. Bu ana unsurlar, güç yoksulluğunu gözeten ve halkın güce rahat ulaşımını sağlayacak kamu siyasetleri, güç arz güvenliğini önemseyen piyasa yapısı, kamunun güç siyasetlerindeki rolünün tekrar yapılandırılması, çevreyi koruyan güç kaynakları ve düşük karbonlu teknolojiler, Türkiye’nin güç dönüşümü ve güç dönüşümünün finansmanı formunda belirlendi.
Enerji yoksulluğunu tedbire, inançlı güç, ulaşılabilir güç, verimli güç, yeşil güç ve yenilikçi güç başlığında altı tema belirleyen CHP’nin bu alanda adım atacağı bölümler ise; elektrik, doğalgaz, petrol ve akaryakıt, güç ağır dallardan dönüşüm, elektrifikasyon, hidrojen gücü ve depolama teknolojileri halinde sıralandı.
“Enerji sektöründeki” krizleri çözmek ismine parlamenter sisteme dönünceye kadar cumhurbaşkanlığına bağlı ‘Milli Güç Kurulu’ oluşturulacağını belirten CHP, bu alandaki problemlerin aşılabilmesi için yeni kurumlara muhtaçlık olduğunu vurguladı. CHP oluşturulacak yeni kurumları ise şu halde sıraladı; ‘Yatırım Dayanak Ofisi’, ‘Sosyal Güç Fonu’, ‘İklim Bankası’, ‘Enerji Verimliliği ve Dönüşümü Enstitüsü’, ‘Karbon Rezerv Merkezi’, ve ‘Güneş ve Rüzgâr Teknoloji Merkezi.’
‘YENİ KÖMÜR SANTRALLERİ YAPILMAYACAK’
CHP’nin güç siyasetleri raporuna nazaran birinci etapta “enerji yoksulluğu” tarifi yapılacak, partinin bir başka projesi olan ‘Aile Dayanakları Sigortası’ ile uyumlu yoksulluk yaşayan hane halkına güç dayanağı sağlanacak. Bu kapsamda CHP’nin atacağı adımlardan bir oburu de Toplumsal Güç Fonu’nun kurulması olacak. Bu fon üzerinden fakir hane ve dayanak bekleyen KOBİ’lere direkt dayanak verilecek.
Uluslararası güç siyasetlerinin ve güç fiyatlarının yakından izlenmesini amaçlayan parti cumhurbaşkanlığına bağlı Ulusal Güç Şurası oluşturarak 5 yıllık kısa, orta ve uzun vadeli planlamaları hayata geçirecek. Güç güvenliğinin sağlanmasında kamuya daha fazla sorumluluk vermeyi taahhüt eden CHP, özel kesimin de önünün kapatılmayacağını belirtti.
İktidar olmaları halinde yeni kömür santralleri yapılmayacağını, mevcut kömür santrallerinin kısa vadede etrafa uyumlu hale getirileceğini, nükleer güçte mevcut uygulamada yerli teknolojilerin geliştirilmesini ve teknoloji transferini sağlayacak önlemlerin alınacağını belirten CHP, yeşil hidrojen stratejik yol haritasının da hazırlanacağını taahhüt etti.
. 7 YILDA 56 GW GÜCÜNDE YENİLEBİLİR GÜÇ YATIRIMI
CHP’nin hazırladığı raporda atmayı taahhüt ettikleri adımlar ve projelerde yer aldı. Buna nazaran birinci proje ‘Enerji bölümünde sıfır bürokrasi’ olacak. Kamunun bu alandaki mevcut kurumsal mimari, iş ve onay süreçlerinin gözden geçirileceğini belirten CHP, iktidarlarının birinci otuz gününde tüm dal temsilcileri ile ilgili STK’larla ve kurumlarla görüşüleceğini belirtti. Bu kapsamda Yatırım Takviye Ofisi (YADO) kuracağını söz eden parti buranın güç yatırımcılarının kamu tarafındaki tek temas noktası olacağını belirtti.
2030 yılına yenilenebilir güçte büyük atılımlarla gireceklerini, 2023-2030 yılları ortasında toplam 56 GW şurası gücünde yenilenebilir güç yatırımı yapacaklarını, bunların güneş, rüzgâr, jeotermal, biokütle alanlarında olduğunu belirten CHP, çiftçiler için güneşten elektrik üretip fiyatsız ziraî gereksinimlerde karşılanacağını da vurguladı.
Güneş ve depolama teknolojileri dalına yatırım yapılacağını, “doğa dostu olmayan” HES’lere karşı güneş gücü ile tahlil üreteceklerini, göletlerin üzerine kurulacak panellerle HES’lerin hem sudan hem güneşten elektrik üretebileceğini tabir eden CHP, güç tasarrufu ve verimliliği için de siyasetler hazırladı. Buna nazaran 2030 yılında 2020 yılına nazaran yüzde 20 güç tasarrufuna ulaşılması hedeflendi.
Çiftçilere parasız elektrik ve vergisiz mazot verileceğini, nakliyecilik dalında uygulanan ÖTV’nin ise sıfırlanacağını belirten CHP, elektrikli ve hibrit araçlarda da alınan KDV ve ÖTV’nin sıfırlanacağını taahhüt etti. CHP’nin vaatleri ortasında Karbon Rezerv Merkezi’nin kurulması, altyapısı tamamlanmış, herkes için ucuz ve yüzde yüz yerli elektrikli araba de yer aldı.
CHP’nin iktidara gelmesi halinde birinci 90, 180 ve 365 gün içerisinde atacağı adımlar şu formda sıralandı:
BİRİNCİ 90 GÜN İÇİNDE ATILACAK ADIMLAR
?Kalıcı yaz saati uygulamasında tartışmalara son verilecek ve yaz-kış saati uygulamasına geçilecektir.
?TEİAŞ Özelleştirme kapsamından çıkarılacaktır. BOTAŞ Özelleştirme kapsamına alınmayacaktır.
?Enerji yoksulluğu tarifi hiçbir ayrımcılık gözetilmeden, objektif ve kapsayıcı bir biçimde yapılacak ve kamuoyu ile paylaşılacaktır.
?Stratejik Planlama Teşkilatı ile birlikte Türkiye’nin 2050 Yılı Güç Dönüşümü Yol Haritası hazırlanarak tüm paydaşlara lanse edilecektir.
?Türkiye’nin güç yol haritasında kullanılacak iş modelleri ve finansman düzeneklerinin tasarımı yapılacaktır.
?Türkiye’nin Yeşil Mutabakatı, güçte hem arz güvenliğinin sağlanması hem düşük karbonlu güç dönüşümünü yansıtan dala ve piyasaya ait güç kısa, orta ve uzun vadeli projeksiyonlar yapılacak ve tüm paydaşlarla şeffaf bir halde paylaşılacaktır.
?Sosyal Güç Fonu kurulacaktır.
?Akkuyu Nükleer Santral Projesi hakkında mevcut durumun tahlili, kontrat ayrıntıları incelenecek. Sinop ve Trakya’da yapılacağı açıklanan nükleer santral projeleri ise büsbütün iptal edilecek.
180 GÜN İÇİNDE ATILACAK ADIMLAR
? 2030 Yenilenebilir Güç Yatırımları Yol Haritası saptanacak ve kamuoyuna duyurulacaktır. Güneş, rüzgâr, pompajli hidroelektrik, jeotermal, biyokütle, hibrit projeler, çatı PV yatırım seferberliği tüm ayrıntılarıyla saptanmış olacaktır.
? 2030 yılına kadar yapılacak olan yenilenebilir güç yatırımlarının planlanma, fizibilite ve finansman modellerine başlanacaktır.
? Güç Verimliliği Dönüşüm Enstitüsü kurulacaktır.
? Ulaşımda elektrikli araç altyapısının en süratli biçimde hayata geçirilmesini temin edecek iş ve finansman modelleri hayata geçirilecektir.
? İklim değişikliği sebebiyle üretim yapamayan, çalışması durumunda ekosisteme ziyan veren, lokal tarımı engelleyen hidroelektrik santrallerin kapatılması süreçleri başlatılacaktır.
? EÜAŞ ve TEİAŞ’da elektrifikasyonun artan rolünü ve yeni teknolojik gelişmeleri yansıtacak biçimde SCADA ve en ileri teknolojik altyapıyla güçlendirilecektir.
? Yükseköğretim kurumlarda Türkiye güç dönüşümünü gerçekleştirecek program ve modüllerin tanımlanacak, aksiyon planları oluşturulacaktır.
365 GÜN İÇİNDE ATILACAK ADIMLAR
? Güç kesiminde yenilenebilir güç, güç verimliliği, dijitalleşme ve yeni teknolojiler yoluyla yeşil dönüşümü destekleyecek müstakil ve uzmanlaşmış bir finansman kuruluşu kurulacaktır: İklim Bankası
? Karbon piyasasına, AB piyasaları ile ahenk da gözetilerek işlerlik kazandırılacak, kamunun yürüteceği yenilenebilir ve güç verimliliği projelerinden karbon kredi geliştirme faaliyetlerini yürütecek Karbon rezerv merkezi kurulacaktır.
? Yerli doğalgazdan gübre üretimine başlanacaktır.
? Türkiye için Yeşil Hidrojen Gücü Yol Haritası hazırlanacaktır. Türkiye güç dönüşümü netleşmesi, kamuoyu ve tüm paydaşlarla paylaşılacaktır.
? Yedi Bölgede güç kooperatifi projelerine başlanacaktır.