Kredilerin daha gayeli kullandırılması emeliyle bir dizi önlemi hayata geçiren Merkez Bankası’nın attığı adımlar meyvesini verdi. Kaynakların sürdürülebilir büyümeye katkı vermesinin hedeflendiği bu adımlarla KOBİ’lere kredi musluğu sonuna kadar açıldı. KOBİ kredilerinin bankacılık bölümü kredilerinden aldığı hissesi tarihteki en yüksek düzeye çıktı.
9 AYDA 557 MİLYAR TL YENİ KREDİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) datalarına nazaran, 2021 sonunda 856 milyar lira olan TL cinsi KOBİ kredilerinin meblağı, 30 Eylül 2022’de 1 trilyon 413 milyar liraya çıktı. TL KOBİ kredilerinde yılın 9 ayında yaşanan artış 557 milyar liraya ulaştı. Yabancı para cinsi krediler de dahil edildiğinde KOBİ kredilerinin büyüklüğü 1 trilyon 675 milyar liraya çıktı. BDDK bilgilerine nazaran 2021’in birinci 9 ayında ise KOBİ kredilerinde yaşanan artış 50 milyar lirada kalmıştı. Böylelikle bu yılın 9 aylık devrinde kullandırılan KOBİ kredilerinin meblağı, 2021’in birebir periyoduna nazaran 10 kat artmış oldu. Bu yılın yalnızca eylül ayında kullandırılan KOBİ kredilerinin fiyatı bile, geçen yılın 9 aylık periyodunu geride bıraktı. Eylül ayında kullandırılan kredi meblağı 82 milyar lira olarak gerçekleşti. KOBİ kredilerinin bankacılık kesimi kredilerinden aldığı hisse yüzde 24.5 ile tarihin en yüksek düzeyine geriledi. Bu oran 2021 sonunda yüzde 21’e gerilemişti.
FAİZ % 19’UN ALTINA İNDİ
Ağustos ve eylül toplantılarında siyaset faizini 2 puan indiren ve kredi faizlerini siyaset faizine gerçek yaklaştırmayı amaçlayan bir dizi adım atan Merkez Bankası’nın atılımları ile kredi faizlerinde başlayan düşüş hızlandı. Ticari kredilerin ortalama faiz oranı 7 Ekim 2022 tarihi prestijiyle yüzde 18.97 ile 3 Aralık 2021’den bu yana en düşük düzeye geriledi. Ticari kredi faizleri 1 Temmuz prestijiyle yüzde 31.26 düzeyinde bulunuyordu.
4.3 MİLYON KOBİ MÜŞTERİSİ
Ağustos sonu prestijiyle 1 trilyon 335 milyar lira olan TL KOBİ kredilerinin 421.6 milyar lirası mikro işletmelere, 458.5 milyar lirası küçük işletmelere ve 455.3 milyar lirası orta ölçekli işletmelere kullandırıldı. KOBİ niteliğindeki müşteri sayısı 4 milyon 309 bin olurken, 3 milyon 676 binini mikro işletmeler oluşturdu. KOBİ niteliğindeki müşteri sayısı 2021 sonunda 4 milyon 123 bin düzeyinde bulunuyordu.
KREDİLER YATIRIMA YÖNELİYOR
Merkez Bankası son devirde selektif kredi siyasetinin işlemesi için değerli adımlar attı. Siyaset faizinde yapılan iki puanlık indirimin yanı sıra, bir dizi zarurî karşılık ve menkul değer tesisi uygulaması devreye alındı. Uygulamanın birinci devreye alındığı periyotta, bankalara, yeni ticari kredilerden yüzde 22.85 ile yüzde 29.4 ortasında faiz uygulamaları durumunda kredi fiyatının yüzde 20’si kadar devlet tahvilini karşılık olarak tesis etmesi mecburiliği getirildi. Ticari kredi faizinin yüzde 29.4’ten fazla uygulanması durumunda ise DİBS tesis zaruriliği kredi ölçüsünün yüzde 90’ına ulaştı.