James Webb Uzay Teleskobu’nun birinci büsbütün renkli fotoğrafı yayımlandı.
Dünyaya milyarlarca ışık yılı uzaklıkta olan galaksileri de içeren fotoğraf, cihanın bugüne kadar çekilmiş en derin, en ayrıntılı fotoğrafı.
Teleskobun çektiği tamamı renkli fotoğraflar bugün ilerleyen saatlerde NASA tarafından yayımlanacak ancak birinci fotoğraf, Beyaz Saray’da Lider Joe Biden’a verilen bir bilgilendirme sırasında Biden’a gösterildi. Akabinde da internet ortamında paylaşıldı.
Biden, imajın paylaşılması sonrası “Bu fotoğraflar tüm dünyaya Amerika’nın büyük işler başarabileceğini hatırlatacak. Amerikan halkına ve bilhassa çocuklarımıza da, kapasitemizin üzerinde hiçbir şey olmadığını hatırlatacak” tabirlerini kullandı:
“Daha evvel hiç kimsenin görmediği imkanları görebiliyoruz; daha evvel hiç kimsenin gitmediği yerlere gidebiliyoruz.”
10 milyar dolarlık James Webb Uzay Teleskobu (JWST), 25 Aralık 2021’de uzaya fırlatılmış; ünlü Hubble Uzay Teleskobu’nun yerini alacağı söylenmişti.
Uzayda çeşitli incelemeler yapması planlanan teleskobun iki değerli maksadı de var: Biri 13,5 milyar yıl evvel Cihan’ın bilinen birinci yıldızlarının fotoğrafını çekmek; başkası de dünyaya çok uzak aralıktaki gezegenlerin yaşanabilir olup olmadığına bakmak.
Biden’la ve akabinde kamuoyuyla paylaşılan fotoğraf; James Webb’in birinci maksadını gerçekleştirebildiğini gösterdi.
Fotoğrafta görülen aslında Southern Hemisphere bölgesinde birden çok galaksinin toplandığı, Volans takımyıldızını gösteren bir alan. Buraya verilen isim SMACS 0723.
Galaksi topluluğu aslında Dünya’ya çok da uzak değil; yalnızca 4,6 milyar ışık yılı uzakta. Lakin bu birçok galaksinin bir ortaya geldiği yerde, aslında çok çok daha uzakta olan cisimlerin ışıkları da büyütülmüş biçimde görülebiliyor.
Bu da zoom lensinin uzay teleskoplarındaki astronomik karşılığı olan ‘yerçekimi etkisi’yle mümkün olabiliyor.
6,5 metrelik altın aynalı ve süper-hassas kızılötesi araçlarıyla Webb, Büyük Patlama’dan (Big Bang) yaklaşık 600 milyon yıl sonrasına kadar var olan galaksilerin bozulmuş formlarını de fotoğraflamayı başardı. (Evren’in 13,8 milyar yaşında olduğu biliniyor)
Daha da değerlisi; bilim insanları Webb’in elde ettiği bilgilerin kalitesine bakarak aslında teleskobun, bu fotoğrafta görülen cisimlerden çok daha ilerisini de görebildiğini söylüyor.
Yani bu fotoğrafın bugüne kadar çekilmiş en derin Cihan fotoğrafı olduğunu söylemek mümkün.
NASA’dan Bill Nelson, “Işık, saniyede 186.000 mil süratle ilerliyor. Ve şu küçük benekler halinde gördüğünüz ışıklardan biri 13 milyar yıldır seyahat ediyor” açıklaması yaptı:
“Aslında çok daha geriye gidiyoruz zira bu daha yalnızca birinci fotoğraf. 13,5 milyar yıl kadar geriye gidebiliyor. Cihan’ın 13,8 milyar yaşında olduğunu bildiğimize nazaran; bu fotoğraflar sizi neredeyse her şeyin başlangıcına götürüyor.”
Hubble, haftalarca uzayda kalarak buna emsal bir sonuç elde etmeye çalışmıştı. Webb ise bu derinlikteki cisimlerin manzaralarına ulaşmak için yalnızca 12 buçuk saatlik bir müşahede yaptı.
Salı günü ilerleyen saatlerde NASA ve milletlerarası ortakları olan Kanada ve Avrupa Uzay Ajansları, Webb’den gelen başka renkli görselleri de paylaşacak.
Böylece Güneş Sistemi dışındaki gezegenlerle ilgili de daha ayrıntılı bilgi edinilebilecek.
Webb, Dünya’dan yaklaşık 1.000 ışık yılı uzaktaki dev bir gezegen olan WASP-96 b’yi de tahlil etti. Paylaşılacak bilgiler, bu gezegenin atmosferi hakkında bize bir fikir verecek.
WASP-96 b, kendisine ışık sağlayan hayat kaynağı olan yıldızın yörüngesinde çok çok yakın formda dönüyor. Bir gün Webb’in tıpkı Dünya üzere hayat kaynağı olan gezegene daha uzak olan ve insan için ömür kaynağı olabilecek gazlara sahip atmosferi olan bir gezegeni tespit edeceği umuluyor.
NASA’daki bilim insanları, Webb’in gayelerini muhakkak gerçekleştirebileceğine inanıyor.
Henüz kamuoyuyla paylaşılmamış manzaralarla ilgili yorum yapan Dr. Amber Straughn, “İlk fotoğrafları gördüm, muhteşemler” dedi:
“Sadece imaj olarak bile süperler. Bilimin ayrıntılarının ardında gizli ipuçlarıyla yapabileceklerimizi görmek ise beni çok heyecanlandırıyor.”
Webb projesinin programında çalışan bilim insanlarından Dr. Eric Smith de, halkın yeni telekobun değerini şimdiden anladığını düşünüyor:
“Webb’in tasarımı ve görünümü, bence halkın bu misyona bu kadar hayran kalmasının gerisinde yatan asıl nedenler. Gelecekten bir uzay gemisine benziyor”