Türkiye’de her 100 binde 10 bireyde lenfoma görülüyor. Lenfoma, yaş ile artış gösteren bir kanser tipi. İleri yaşlara gelince görülme sıklığı 100 binde 60’a kadar çıkabiliyor. Tüm dünyada 1 milyondan fazla lenfoma hastası yaşıyor. Her gün binini üzerinde yeni lenfoma tanısı konuluyor.
Yeni Şafak’a konuşan Dünya Aferez Birliği Lideri ve LÖSEMA Lideri Prof. Dr. Fevzi Altuntaş, hastalıkla çabayı anlattı.
Fevzi Altuntaş
Lenfomanın lenf sisteminin kanseri olduğunu ve lenf düğümleri, dalak, mide, barsak üzere organlardaki lenf dokusundan kaynaklanabileceğini söyleyen Altuntaş, “Sigara ve öteki tütün eserlerinin kullanımı en değerli risk faktörleri. Tarım ilacı üzere kimyasal unsurlara maruz kalan şahıslarda, romatizmal rahatsızlıklar ve immün yetmezlik durumlarında hastalığa sık rastlanabilir. Boyun, koltuk altı, kasık üzere yerlerdeki lenf bezesinde büyüklük, bedende 38 derece ve üzerinde yüksek ateş, kilo kaybı, gece terlemesi, ciltte kaşıntı, halsizlik, yorgunluk, düşkünlük ve tutulan organa ilişkin rastgele belirtiler görülebilir. Göğüs kafesi içinde ya da karın boşluğu içindeki lenf düğümlerinde de büyüme olabilir. Bunlar nefes darlığı, yüzde ve uzunluğunda ya da karında şişlik, ele gelen kitle, karın ağrısı üzere şikayetlere yol açabilir” dedi.
Lenfoma tedavisinde erken teşhisin kıymetine işaret eden Altuntaş, alarm semptomlar denilen ağrısız, lastik kıvamında hareketli lenf nodu şişliği, beraberinde yüksek ateş ve kilo kaybı durumunda tabibe başvurmak gerketiğini söyledi. Yaşla birlikte tedaviyi tolere etme oranının hastaya nazaran değiştiğini tabir eden Altuntaş, ileri yaş hastaların geriatrik kıymetlendirme merkezlerinde belirli testlerden geçirilerek tedavi kararı verilmesi gerektiğini vurguladı.
Hastalıkla uğraşta yürütülen çalışmaların emelinin hastalığın yüksek tansiyon, şeker üzere denetim edilebilir kronik hastalık haline getirilmesi istikametinde olduğu aktaran Altuntaş, “Lenfoma’da immünolojik ve genetik çalışmalar umut veriyor. Genel hastalıktan çok hasta bazlı tedaviler gündemde. Artık kişiselleştirilmiş tedavi çağındayız. Hastanın ve hastalığının immünolojik ve genetik açıdan fotoğrafını çekip ona nazaran tedavi planlama bahtımız var. Lenfomada hastalık, tedavi, hastalığın güzelleşme süreci bireye hastır, adeta parmak izi üzere herkesin hastalığı ve seyri bir başkasından farklı. Bu yüzden tedaviler kişisel farklılıklar gösteriyor.” tabirlerini kullandı.
Lenfoma tedavisinde hayat mühleti için en kıymetli göstergelerden birinin birinci aylarda alınan ilaçların toplam dozu olduğunu söyleyen Altuntaş, uygun aralıklarda önerilen dozda ilaç alınması gerektiğini ve bu nedenle iki yahut üç hafta aralıklarla verilen tedavi müddetlerinin tıbbi mecburilik olmadıkça geciktirilmemesi gerektiğini vurguladı.
Yüksek riskli hasta kümesi için ilik naklinin de bir tahlil olduğunu söz eden Altuntaş şöyle konuştu: “Bu adaylara evvel ilaç tedavisi verilir, cevap alındıysa bunun güçlendirilmesi gerekir. Karşılık sonrası kendinden ilik nakli yapmak bugün için uygun bir yaklaşımdır. Lakin ilaç tedavisine cevap alınamamış hastalarda kök hücre nakli son bir deva olarak düşünülmemeli. Uygun hastaya uygun vakitte yapıldığında muvaffakiyet oranı yüksek, nakil sonrası hayat kalitesi güzeldir. Kemik iliği nakillerinde uzun periyodik muvaffakiyet oranı yüzde 50 civarında. Fakat hastaya, hastalığa ve başka birçok faktöre nazaran bu oranlar daha yüksek yahut daha düşük olabilir. Türkiye’de yapılan kemik iliği nakilleri ile Avrupa ülkelerinde yapılan nakil muvaffakiyetleri tıpkı hatta daha ileri seviyede.”