Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, “Marmara’da zelzele üretecek olan iki etkin fay kolu var. Bunlardan biri Adalar kolu, yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda. Bu büsbütün kırıldığı vakit 6’lar mertebesinde sarsıntı üretir. Bir başkası ise Kumburgaz fay koludur. Yeşilköy açıklarında Silivri açıklarına kadar uzanır. Bu da 65 kilometre uzunluğundadır. Kırıldığı vakit asgarî 7.2 üretir. İkisi birden kırılırsa 7.5, 7.6’yı bulabilir. Marmara’nın batısında Tekirdağ fayı muhtemelen 1912 Şarköy sarsıntısında kırıldığı için orada büyük bir sarsıntının üretileceğini düşünmüyoruz. Münasebetiyle Marmara’da sarsıntının 7.2 ile 7.6 ortasında değişeceğini düşünüyoruz” dedi.
Prof. Dr. Naci Görür, Kayseri ve Sivas’ta peş peşe yaşanan zelzeleler için ise “Kayseri, Sivas’ta sarsıntılar olursa bizim için şaşırtan olmaz. O bölgelerde faylarda iki sarsıntı nedeniyle bir hareketlenme olabilir” tabirlerini kullandı.
Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzelelerin akabinde meydana gelen artçı sarsıntıları kıymetlendirdi. Prof. Dr. Naci Görür, Kayseri ve Sivas’ta peş peşe yaşanan sarsıntılar sonrası o bölgedeki faylarda hareketlenme olabileceği konusunda ikazlar yaptı. Mümkün Marmara sarsıntısı için kıymetlendirme yapan Prof. Dr. Naci Görür, sadece sarsıntı için değil iklim değişikliği konusunda da tedbirler alınmasını talep etti.
DENİZDE ÇOK SIK SARSINTILAR OLUYOR
Prof. Dr. Naci Görür, Marmara Denizi’nde sık sık meydana gelen 3 ve 4 büyüklüğündeki sarsıntılara ait “Marmara Denizi’nde sarsıntı çok sık oluyor. Bilhassa Orta Marmara Çukurluğundan yani Silivri açıklarından itibaren batıya yanlışsız Tekirdağ’da o ortada denizde çok sık zelzeleler oluyor. Bu zelzeleler çoğunlukla 3’lü ve 4’lü olur. Bu sarsıntıların değerli bir kısmı da tektonik zelzeleler değildir. Daha fazla denizin tabanından çıkan doğalgaz çıkışlarına bağlıdır. Hasebiyle doğalgaz çıkışları ve o yöredeki hareketlilik bu türlü zelzeleler oluşturabilir. Bu 4.1 büyüklüğündeki zelzeleye rastgele bir ehemmiyet vermek hakikat değildir. Çok sık olabilir” dedi.
AVRUPA YAKASI ZELZELE İSTİKAMETİNDEN ASYA YAKASINA NAZARAN SORUNLUDUR
Görür, Avrupa yakasının yerinin Anadolu yakasına nazaran daha zayıf olduğunu belirterek, “İstanbul’da ilçe bazında sağlamlıktan kelam ediyorsak, Avrupa yakasında olan yerler nispi olarak zelzelede daha zafiyeti olan yerler. Sebebi de Avrupa yakasındaki jeolojik formasyonlar ve özellikleri. Asya yakasındaki ilçeler Avrupa yakasındaki ilçelere nazaran jeolojik formasyonlar prestijiyle izafî olarak sarsıntıda daha âlâ durumda olabilecek yerler. Avrupa yakası sarsıntı tarafından Asya yakasına nazaran daha problemlidir zira oradaki jeolojik formasyonlar daha gençtir. Taban özellikleri bakımından daha zayıftır. Asya yakasının yeri jeolojik olarak oradaki formasyonlar prestijiyle daha sağlamdır” diye konuştu.
İKİ FAY BİRDEN KIRILIRSA 7.5 VE 7.6’YI BULABİLİR
Olası Marmara sarsıntısı için ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Naci Görür, “Marmara Denizi’nde beklenen zelzele 7.2 ile 7.6 ortasında değişecektir. Bütün senaryolar ve hazırlıklar 7.5 büyüklüğünde sarsıntı için yapılıyor. Marmara’da zelzele üretecek olan iki tane etkin fay kolu var. Bunlardan biri Adalar kolu, yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda. Bu büsbütün kırıldığı vakit 6’lar mertebesinde zelzele üretir. Bir oburu ise Kumburgaz fay koludur. Yeşilköy açıklarında Silivri açıklarına kadar uzanır. Bu da 65 kilometre uzunluğundadır. Kırıldığı vakit en az 7.2 üretir. İkisi birden kırılırsa 7.5, 7.6’yı bulabilir. Marmara’nın batısında Tekirdağ fayı muhtemelen 1912 Şarköy sarsıntısında kırıldığı için orada büyük bir zelzelenin üretileceğini düşünmüyoruz. Münasebetiyle Marmara’da zelzelenin 7.2 ile 7.6 ortasında değişeceğini düşünüyoruz” halinde konuştu.
KAYSERİ VE SİVAS’TA SARSINTILAR OLURSA ŞAŞIRTAN OLMAZ
Prof. Dr. Naci Görür, “Türkiye’de Doğu Anadolu bölgesinde iki büyük zelzele oldu. 7.8 ve 7.6 bunlar bayağı büyük zelzeleler. Ülkemizin Anadolu levhası bu iki sarsıntı nedeniyle aşağı üst 7 buçuk metre güneye yanlışsız savruldu. Levhanın bu hareketine bağlı olarak o levhanın içerisindeki fay sistemleri en azından Doğu Anadolu bölgesindeki fay sistemleri, bu Anadolu levhasının ani hareketinden etkilenip bunların gerilim alanında değişiklikler meydana geldiği kimi faylarda gerilimin arttığı kimisinin azaldığını varsayabiliriz. Bu iki büyük sarsıntı nedeniyle bu bölgelerde fayların bir manada harekete geçtiğini ve vakit zaman zelzeleler üreteceğini bunun da olağan olduğunu söyledik. Mesela Malatya, Sivas, Kayseri, Bingöl, Adana yöresinde ve hatta Kıbrıs’ta iki büyük zelzelenin sonucunda hareketlenmelerin olabileceğini olağan karşılanması gerektiğini söyledik. Kayseri, Sivas’ta zelzeleler olursa bizim için şaşırtan olmaz. O bölgelerde faylarda iki sarsıntı nedeniyle bir hareketlenme olabilir” diye konuştu.
SADECE ZELZELE DEĞİL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DE VURACAK
İklim Değişikliği konusunda da ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Naci Görür, “Sadece sarsıntı değil iklim değişikliği de bizi vuracak. Görüyorsunuz yağış düşüyor, fırtınalar çıkıyor, sel baskınları, kaya düşmeleri, heyelanlar oluyor. Dünya ısınıyor, deniz düzeyi yükseliyor. Dünya deniz düzeyinin ısınması bizim kıyılarımızı da deniz basacak demektir. Bunlar bugün yarın olmaz lakin bir devlet uzun müddetli de olsa bunları düşünüp tedbir alması gerekir. Hasebiyle bir afet bakanlığını Türkiye hak ediyor, hakikat olan bu” dedi.
