Kimse şaşırmıyordur artık lakin aklını bayanlarla bozmuş manyaklar topluluğu Taliban’ın son atılımı yeniden öfkemizi zirvemize çıkardı. Gerici örgüt ellerine teslim edilen Afganistan’da bayanlara zulüm, bir zevk haline getirildi, o denli anlaşılıyor. Beklendiği üzere artık üniversiteleri de bayanlara kapattı bir defa daha. Taliban 1996’dan 2001’e kadar iktidarda kaldığı devirde de bayanların eğitimini, istihdamını yasaklamıştı.
Susturamadılar
Bu sefer yasağın nedenleri ortasında klâsik jinofobinin (kadın korkusu) yanısıra toplumun en çok itiraz gösteren bölümünün bayanlar olması da tesirli oldu. Gerçekten üniversite yasağına karşı bayanlar yeniden sessiz kalmadı. Çarşamba günü küçük de olsa bir küme cesaretli bayan, kararı başşehir Kabil sokaklarında protesto etti. Daha evvelki protestoları da durduramayan Taliban en uygun bildiği prosedüre, yani bayanlara okul dahil hayatı dar edecek tedbirlere başvurdu. Bunlardan biri de bayanlara üniversite kapılarını kapatması.
ABD ile müttefiklerinin Taliban’la anlaşarak çekilmelerinden sonra milletlerarası kamuoyunu endişelendiren bayan zıddı adımları yavaş yavaş attı Taliban. Lise ile üniversitelerde bayan öğrencilere bayanlar tarafından ders verilmesini koşul koştu. Lakin değişmeyen kural kızlarla erkeklerin bir ortada olmamasıydı.
Taliban’dan evvel milletlerarası güçlerin işgali altındaki Afganistan’da, okullar kız çocuklarına açık tutuldu. Eşitliği sağlamlaştırıcı adımlar atıldı. 2003 yılında yapılan yeni anayasada bayan hakları teminat altına alındı, 2009 yılında Bayana Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması (EVAW) yasası kabul edildi. Bunlar işgalin düzgün olduğu manasına gelmez, işgalciler kendileri için “modern” bir Afganistan yaratarak sürdürebilirlerdi işgallerini. Bayan erkek eşitliğini sağlayarak, bayanlara istihdam yaratarak işgali olumlu gösterme fırsatı âlâ değerlendirilmiştir elbette.
Taliban yine iktidara geldikten yalnızca bir kaç ay sonra 23 Mart’ta tüm okulları yine açma kelamı verdi, lakin o tarihte kız ortaokullarını tekrar kapattı. Hala de kapalı. Bayanların hakları konusunda dini münasebetlerle kısıtlamalar getirmek Taliban için olağan. Ülkede televizyon programları, müzikler, sinemalar yasaklanmış durumda. Taliban bayanların çalışmasına, otomobil kullanmasına da müsaade vermiyor.
Oysa yalnızca bir kaç ay evvel Taliban üniversiteye giriş imtihanlarının yapılmasına müsaade vermişti. Binlerce kız çocuğu ile bayan, ülkenin dört bir yanındaki vilayetlerde imtihana girmişti. Bunlar olurken bile bayanlar için durum yeterli değildi. Birtakım imtihan merkezlerinde imtihanlar yapılırken okullar maksat alındı, çok sayıda kız öğrenci ömrünü yitirdi. Lakin tekrar de bir yasaklama sözkonusu değildi.
Neden değişti?
Bir defa “doğasını” gemlemesi uzun sürmeyecekti Taliban’ın, bir gün dayanamayacak, yasakları dayayacaktı bayanlara. Vakti artık geldi. Milletlerarası ortam da son derece Taliban’ın lehine. Ne kadar manyak da olsalar memleketler arası bir kabul görüyorlar. Çin üzere bir ülkeden de takviye alıyorlar. Çin için değerli olan Kuşak-Yol Projesi’nin güvenliği. Afganistan da bu projenin en kıymetli ayağını oluşturuyor. Taliban’la bayan hakları yüzünden neden kapışsın? Rusya’nın ise bir kere daha hiç bir biçimde Afganistan’a bulaşmaya niyeti yok. Lakin onun da tavrı Çin’inkinden farklı değil.
Elbette defolup gidecek. Lakin şu sıralar iktidarının, bayanlar üzerinde tepinmenin tadını çıkarıyor Taliban. Ona dur diyecek hiç bir tesirli güç yok.
Afgan bayanı dünyanın en yalnız bırakılmış bayanı. En şanssız olanı. Yalnızca orada doğduğu için, bir manyaklar sürüsüyle yaşamak zorunda kaldığı için bahtsız.
Ona bu türlü “talih” yazanın kalemi kırılsın.