Rekabet Kurulu, DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’ye (Trendyol) idari para cezası verdi.
DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’nin çevrim içi pazaryeri pazarındaki uygulamalarıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. hususunu ihlal edip etmediğinin tespiti hedefiyle Rekabet Konseyinin 23.09.2021 tarih ve 21-44/650-M sayılı kararıyla yürütülen soruşturma tamamlandı.
26.07.2023 tarihinde Rekabet Kurulunca belgenin müzakeresi sonucunda; TRENDYOL’un algoritmaya müdahale ederek ve pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcıların datalarını kullanarak kendi perakende faaliyetine haksız olarak avantaj sağladığı, bu hareketlerinin rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırıcı nitelikte olduğu ve 4054 sayılı Kanun’un 6. unsurunu ihlal ettiği kıymetlendirilerek ismi geçen teşebbüse idari para cezası verilmesine karar verildi.
Buna nazaran, DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’ye 61.342.847,73-TL idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
Açıklamada şöyle denildi:
“23.09.2021 tarihli ve 21-44/650-M sayılı Şura kararı uyarınca yürütülen soruşturma ile ilgili olarak düzenlenen Rapor’a ve Ek Görüş’e, toplanan kanıtlara, yazılı savunmalara, kelamlı savunma toplantısında yapılan açıklamalara ve incelenen evrak kapsamına nazaran, 1. DSM Küme Danışmanlık Bağlantı ve Satış Ticaret AŞ’nin çok kategorili epazaryeri pazarında hâkim durumda olduğuna, 2. DSM Küme Danışmanlık Bağlantı ve Satış Ticaret AŞ’nin algoritmaya müdahale ederek ve pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcıların bilgilerini kullanarak kendi perakende faaliyetine haksız olarak avantaj sağladığına, bu hareketlerinin rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırıcı nitelikte olduğuna ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. unsurunu ihlal ettiğine, 3. Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun’un 16. unsurunun üçüncü fıkrası ve “Rekabeti Sınırlayıcı Muahede, Uyumlu Hareket ve Kararlar İle Hâkim Durumun Berbata Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına Ait Yönetmelik”in 5. unsurunun birinci fıkrasının (b) bendi ve ikinci fıkrası kararları uyarınca 2021 mali yılı sonunda oluşan ve Konsey tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirleri üzerinden takdiren DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’ye 61.342.847,73-TL idari para cezası uygulanmasına; 4. Kanun’un 9. hususunun birinci fıkrası uyarınca 2. hususta belirtilen ihlali sonlandırmak ve pazardaki faal rekabetin tesis edilmesini temin etmek için DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’ye: a) Kendisine ilişkin pazaryeri (www.Trendyol.com) üzerinden yürüttüğü perakende faaliyetine ait özel markalı eserlerine (Private Label)-PL rakiplerine kıyasla avantaj sağlayacak nitelikte algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan aşağıda sayılanlar dahil olmak üzere tüm müdahalelerden kaçınarak gerekli önlemleri alması, – Ana eser tablosundan, ana sipariş tablosundan ve kategori ağacından başka bir kategori olarak PL kategori bilgisinin veri bilimi arama takımının erişimine kapatılması, – Sıralama, puanlama da dahil olmak üzere kullandığı algoritmalar, ilgili algoritmanın kapsamına giren tüm satıcılar bakımından satıcının kimliğinden bağımsız olarak eşit halde uygulanması, – DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ ismine satış yapılan durumlarda satıcı mağazası oluşturulması ve “Satıcı Mağazasının Takip Etme” özelliğinin etkin hale getirilmesi ve takipçi sayısının gösterilmesi, – PL eserlerine rakiplerine kıyasla avantaj sağlamak niyeti ile algoritmaya manuel olarak müdahale edilmemesi, – Kendini kayırma uygulamalarına yönelik bir iç siyaset oluşturulması ve ilgili grup çalışanlarıyla paylaşılması. b) Pazaryeri faaliyetinden elde edilen ve üretilen/türetilen her türlü datanın, perakende faaliyetine ait özel markalı eserler (Private Label)-PL için kullanımından kaçınması ve bunu teminen aşağıda sayılanlar dahil olmak üzere gerekli her türlü teknik, idari ve organizasyonel önlemleri alması, – DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’nin sahip olduğu pazaryerinde satışını yaptığı PL eserlerini yöneten farklı takımların bulundurması, – DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’ye ilişkin pazaryerinde satış yapan üçüncü taraf satıcıların bilgilerinin PL grubu ile paylaşılmaması ve bu satıcılar aleyhine, PL markalarına avantaj sağlayacak halde kullanılmaması, – Data kullanma uygulamalarına yönelik bir iç siyaset oluşturulması ve ilgili takım çalışanlarıyla paylaşılması. c) Pazaryeri faaliyeti kapsamında eser sıralama ve marka filtreleme gayeleriyle kullanılan algoritma modelleri üzerinde yapılan parametrik ve yapısal değişiklikleri versiyonlu ve doğruluğu inkâr edilemez formda 3 (üç) yıl müddetle saklaması, d) Pazaryeri faaliyeti kapsamında eser sıralama ve marka filtreleme hedefleriyle kullanılan algoritmalara ilişkin tüm kodlar ile eser sıralama ve marka filtreleme maksatlarıyla kullanılan algoritmalara tesir eden tüm kodları versiyonlu ve doğruluğu inkâr edilemez halde 3 (üç) yıl mühletle saklaması, e) Pazaryeri faaliyeti kapsamında iş süreçlerinin yürütülmesi için kullanılan tüm yazılımlara ait kullanıcı erişim ve yetkilendirme kayıtları ile yönetici kontrol kayıtlarını doğruluğu inkâr edilemez biçimde 3 (üç) yıl mühletle saklaması, f) a, b, c, d, e bendinde belirtilen yükümlülüklerin gerekçeli kararın teşebbüse bildirisinden itibaren 3 (üç) ay içerisinde yerine getirmesi, yükümlülüklerin mühletinin, üç yıllık mühletin sonunda 3 (üç) yıl daha uzatılıp uzatılmayacağına ait olarak Kuruma üç yıllık mühletin bitiminden 3 (üç) ay öncesinde müracaat yapılmasına g) Kendisine tanınan mühletin en geç 1 (bir) ay öncesinde hazırladığı ahenk önlemlerini Kurum’a sunması h) Birinci ahenk önleminin uygulanmaya başlamasından itibaren beş yıllık mühlet boyunca ve yılda bir periyodik olarak Kurum’a rapor sunması yükümlülüklerinin getirilmesine, 5. DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ’ye 4. unsurda belirtilen yükümlülükleri vaktinde ve eksiksiz yerine getirmemesi durumunda, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 17. unsurunun birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca günlük idari para cezası uygulanmasına gerekçeli kararın bildirisinden itibaren 60 gün içinde Ankara Yönetim Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere Heyet Üyeleri Hasan Hüseyin ÜNLÜ ve Berat UZUN’un farklı münasebetleri OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir. “